Op weg naar de verkiezingen van 4 maart

(03-02-2018)

Het is weer verkiezingscampagne. Op 4 maart kiezen de Italianen een nieuw parlement. In een politiek landschap waar zoals gebruikelijk versplintering hoogtij viert. Met een ongenadig ingewikkelde kieswet die partijen dwingt tot het sluiten van, overigens na afloop van de verkiezingen niet bindende, coalities. Volgens sommigen bedacht om de partij, of beweging, die vooralsnog wars was van het sluiten van coalities het leven zuur te maken. Want God beware Italië als de Vijfsterrenbeweging het land zou gaan regeren...

Mijn collega's van de Buitenlandse Persvereniging en ik lezen ons een slag in de rondte om er iets van te snappen. Woordvoerders van de verschillende partijen komen hun zegje doen. Off the record en dus met aanmerkelijk minder electoraal vuurwerk dan hun leiders. Deskundigen op het gebied van kiesrecht laten hun licht schijnen op de werkelijk intens gecompliceerde kieswet. Wat zal er uitkomen op 4 maart? Wat voor Italië zal er op 5 maart wakker worden?

De coalitie van centrumrechts: Berlusconi (Forza Italia), Meloni (Fratelli d'Italia) en Salvini (Lega)

Ik denk dat het antwoord hierop niet moeilijk is. Precies hetzelfde Italië als op 4 maart naar bed gaat. Echte verandering zit er, ook dit keer, niet in. De kans is groot dat geen enkele partij of coalitie erin zal slagen om zonder al teveel problemen een meerderheid te vormen. Aan president Mattarella de lastige taak om toch iemand aan te wijzen die het moet gaan proberen. Naar vrijwel ieders verwachting gaat dat maanden duren, terwijl ondertussen de niet-demissionaire premier Paolo Gentiloni netjes op de winkel past. Uiteindelijk kan er dan een brede coalitie uitkomen met een krappe meerderheid. Of zelfs een minderheidsregering. Die houdt het dan net zolang vol als de gemiddelde Italiaanse regering vroeger deed (een maandje of negen) en dan herschikt de boel zich of komen er nieuwe verkiezingen. Tenminste, volgens de meeste deskundige glazen bolkijkers die ik tegenkom.

Renzi (Partito Democratico)

In de tram, bij de bushalte, op het treinstation, in de kleedkamer van de sportschool, in de wachtkamer bij de oogarts, met de oogarts zelf. Overal waar ik kom knoop ik een praatje aan en vraag of iemand gaat stemmen en zo ja, op welke partij. Ziehier mijn bevindingen, uiteraard zonder enige wetenschappelijke onderbouwing.

Jonge Italianen (18-24 jaar, die mogen voor de eerste keer gaan stemmen, maar alleen voor de Kamer van Afgevaardigden, voor de Senaat moet een kiezer minimaal 25 jaar oud zijn): als ze al gaan stemmen, wordt het Vijfsterren. Maar zeker de helft die ik aansprak, had geen idee dat er überhaupt verkiezingen aankomen. Politiek? Oninteressant en heel erg vies. Hup, meteen weer terug naar de smartphone.

Italianen van middelbare leeftijd: gedesillusioneerd, boos, geneigd om niet te gaan stemmen of, als het dan echt moet, op het minste van de kwaden terwijl ze "stevig hun neus dichtknijpen." Matteo Renzi is volledig van zijn voetstuk gevallen, de Vijfsterren worden met argwaan bekeken, Berlusconi roept walging op maar is tegelijk vertrouwd. Met hem weet je tenminste wat je krijgt. Grootste klachten: de te hoge belastingdruk (er is vorig jaar voor tenminste 120 miljard euro ontdoken) en de hervorming van de pensioenwetgeving onder Monti, waardoor er langer doorgewerkt moet worden. In dit land deugt of functioneert niets. Maar die laatste klacht is volgens mij genetisch voorgeprogrammeerd.

Oudere Italianen. Daar zijn er erg veel van en die gaan traditioneel ook in groten getale naar de stembus. Niemand zegt op Berlusconi's partij te stemmen (precies zoals in de jaren dat Silvio vaak de verkiezingen won) en van de Vijfsterren moeten ze niks hebben. Dat heeft zonder twijfel te maken met het feit dat we in Rome zijn, waar Vijfsterrenburgemeester Raggi er volgens veel Romeinen weinig van terecht brengt. De grootste klachten van de ouderen zijn: te weinig verbetering in hun levensomstandigheden (o.a. lage pensioenen, lange wachtlijsten in de gezondheidszorg) en veel teveel buitenlanders. En dan bedoelen ze niet mij. Rechts en vooral extremer rechts lonken.

Di Maio, politiek leider van de Vijfsterrenbeweging

Opvallend is dat bijna niemand de ronkende verkiezingsbeloftes van de leiders gelooft. Of het nu de drastische belastingverlaging is van Berlusconi of het nieuwe basisinkomen van de Vijfsterren of de verbetering van de werkgelegenheid van Renzi, mijn gesprekspartners wuiven het weg. Veel Italiaanse kiezers zijn murw. De kloof tussen politiek en maatschappij is groter dan ooit. 

Volgens de deskundigen gaan dit jaar erg veel mensen niet stemmen en weet 1 op de 3 (volgens sommigen zelfs 1 op de 2) kiezers pas op de dag zelf wie het wordt. De Engelse bookmakers zijn gewaarschuwd.

 

Geef een reactie



4 naar boven